www.DrFree-Health.com همگام با بهداشت تغذیه جامعه
عوامل غذايي ديگري وجود دارند كه بدون داشتن معيارهاي ويتامين ها، خصوصيات ويتاميني دارند. اين شبه ويتامين ها شامل موادي هستند كه مي توانند در بدن ساخته شوند اما مصرف مكمل آن ها ممكن است اثرات مفيدي داشته باشد.
_كولين و بتائين
كولين و بتائين جزء ضروري بافت هاي حيواني هستند. كولين جزئي از تركيبات ساختمان غشاء سلولي است و موجب تسهيل انتقال چربي مي شود. همچنين به عنوان انتقال دهنده عصبي و بخشي از فاكتور فعال كننده پلاكت ها عمل مي كند. در اسيدهاي صفراوي به جذب چربي كمك مي كند و جزئي از سورفاكتانت تنفسي است. بتائين يك ماده مغذي است كه از مغز و كبد در مقابل آسيب اتانول محافظت مي كند.
كولين به طور گسترده در چربي هاي غذايي به شكل لسيتين وجود دارد : تخم ماكيان، جگر، لوبياي سويا، گوشت گاو، شير، بادام زميني، گل كلم، تره فرنگي و كلم. از منابع عالي بتائين مي توان به محصولات غلات دانه كامل و محصولات حاوي سبوس اشاره كرد.
كمبود كولين در بيماري هايي مانند بيماري كبدي، آترواسكلروز و اختلالات عصبي اثر دارد. كمبود كولين در دوران جنيني منجر به تغييراتي در ساختار عملكردي مغز شده كه به نقص لوله هاي عصبي منجر مي شود. در صورتي كه سطوح خوني كولين پايين باشد مكمل خوراكي كولين ممكن است سبب افزايش استقامت در ورزشكاران گردد.
_ كارنيتين
كارنيتين براي انتقال اسيدهاي چرب به داخل ميتوكندري براي اكسيداسيون و توليد انرژي نقش دارد. بافت هاي محيطي اسكلتي كه حاوي 90 درصد از ذخاير كارنيتين بدن هستند بخش عمده كارنيتين خون را برداشت مي كنند. غذاهاي گياهي معمولا حاوي كارنيتين كمي هستند اما منابع حيواني به ويژه گوشت ها و محصولات لبني منابع خوب اين ماده مي باشند. ممكن است كارنيتين در برخي بيماري ها مانند بيماري هاي قلبي عروقي و ديابت نوع 2 موثر باشد. تخليه بافتي اين تركيب در بزرگسالاني كه همودياليز مي شوند، افراد مبتلا به بيماري كبدي و در شيرخواران نارس ديده شده است. مكمل ياري با كارنيتين سبب بهبود اكسيداسيون اسيدهاي چرب مي شود.
_ميواينوزيتول
ميواينوزيتول در غشاي سلول نقش ساختماني دارد و در انتقال پيام هاي داخل سلولي موثر است. ميواينوزيتول به صورت فسفاتيديل اينوزيتول در مغز و مايع مغزي-نخاعي به مقدار زيادي وجود دارد و ممكن است در درمان اختلال دو قطبي، افسردگي مقاوم به درمان و اختلالات خواب مفيد باشد. ميوه ها، سبزيجات، دانه ها، مغزها، حبوبات، گوشت اندام ها مانند جگر و قلب حاوي اينوزيتول هستند.
_كوآنزيم Q10
اين تركيب مشابه يك آنتي اكسيدان محلول در چربي عمل مي كند. مكمل كوآنزيم Q10 در درمان كارديوميوپاتي و نارسايي احتقاني قلب موثر است. اين ماده در حد وسيعي در درمان بيماري پاركينسون، هانتينگتون، ALS و آتاكسي Friedreich استفاده شده است. كوآنزيم Q10 در غذاهاي مختلف به ويژه روغن ماهي، مغزها، ماهي و گوشت قرمز به مقدار زيادي وجود دارد.
_بيوفلاوونوئيدها
اين تركيبات سبب كاهش شكنندگي عروق و تقويت فعاليت ضد اسكوربوتي اسيد آسكوربيك مي شوند. مطالعات اپيدميولوژي ارتباط دريافت رژيم هاي غذايي حاوي مقادير بالايي از بيوفلاوونوئيدها با كاهش خطر بيماري قلبي عروقي و بسياري از سرطان ها را نشان داده اند. بيوفلاوونوئيدها در گياهان فراوان هستند و تاكنون بيش از 800 بيوفلاوونوئيد مختلف از گياهان استخراج شده است.
منبع : Krause’s Food and the Nutrition Care process
