www.DrFree-Health.com همگام با بهداشت تغذیه جامعه
مواد غذايي نه تنها مواد مغذي ضروري براي حيات را فراهم مي آورند، بلكه ساير تركيبات زيستي فعال براي ارتقاء سلامت و پيشگيري از بيماري ها را نيز مهيا مي كنند. مطالعات اپيدميولوژيك به طور پيوسته نشان داده اند كه رژيم غذايي نقش حياتي در پيشگيري از بيماري هاي مزمن دارد. مصرف ميوه ها، سبزيجات و حبوبات با كاهش خطر بيماري قلبي، سرطان، ديابت، آلزايمر، آب مرواريد و كاهش عملكرد مرتبط با سن ارتباط قوي دارد. تخمين زده مي شود كه يك سوم از مرگ هاي ناشي از سرطان در ايالات متحده آمريكا از طريق اصلاح مناسب رژيم غذايي قابل پيشگيري است. مواد غذايي گياهي نظير ميوه ها و سبزيجات و غلات كامل حاوي مقادير قابل توجهي از تركيبات زيستي فعال به نام فيتوكميكال ها هستند كه بر فوايد سلامت مصرف مواد غذايي گياهي مي افزايند.
فيتوكميكال ها-تركيبات گياهي غيرمغذي فعال كه در ميوه ها، سبزيجات، غلات و ساير منابع غذايي گياهي وجود دارند- با كاهش خطر بيماري هاي مزمن عمده ارتباط دارند. تاكنون بيش از 5 هزار نوع فيتوكميكال شناخته شده است و درصد بالايي ناشناخته باقي مانده اند.
ديابت نوع 
2
مطالعات حيواني و آزمايشگاهي نشان مي دهند كه مواد غذايي غني از فيتوكميكال ها خطر ديابت نوع 2 را به طور مستقيم از طريق كاهش التهاب و بهبود حساسيت به انسولين و به طور غير مستقيم از طريق پيشگيري از اضافه وزن كه مهمترين عامل خطر اين بيماري است، كاهش مي دهند. پلي فنول هاي رژيم غذايي هضم كربوهيدرات و جذب گلوكز در روده را مهار مي كنند، ترشح انسولين در پانكراس را تحريك مي كنند، آزاد سازي گلوكز از كبد را تنظيم مي كنند، گيرنده هاي انسولين و دريافت گلوكز در بافت هاي حساس به انسولين را فعال مي كنند و مسيرهاي انتقال پيام درون سلولي و بيان ژن را تنظيم مي كنند. برخي از مطالعات دريافته اند كه بيشترين اثرات محافظتي در ارتباط با مصرف سبزيجات برگ سبز كه منابع غني از فيتوكميكال ها هستند، مي باشد.
در مطالعات سلامت پرستاران و مطالعه بهداشت حرفه اي تكميلي مشخص شد كه مصرف بالاي آنتوسيانين ها و ميوهاي غني از آنتوسيانين نظير سيب با كاهش خطر ديابت نوع 2 در ارتباط است.
پلي فنول هاي موجود در چاي و شكلات در بهبود حساسيت به انسولين و كاهش خطر ديابت نوع 2 سهيم اند. در يك مطالعه وسيع از هشت كشور اروپايي مشخص شد كه مصرف چاي با كاهش خطر پيشرفت ديابت نوع 2 ارتباط دارد. افرادي كه بيش از 4 فنجان چاي در روز مي نوشند در مقايسه با افرادي كه چاي نمي نوشند 16% كمتر به ديابت مبتلا مي شوند.
در يك كارآزمايي باليني كنترل شده با دارونما بر روي بيماران ديابتي مشخص شد افرادي كه به مدت يك سال شكلات غني شده با فلاوونوئيد و مكمل ايزوفلاوون ها را دريافت كردند به طور معني داري كاهش سطوح انسولين، بهبود حساسيت به انسولين و كاهش كلسترول تام، نسبت HDL و LDL كلسترول را نشان دادند.
يك آزمون سيستميك كه بر روي 45 مطالعه كوهورت آينده نگر انجام شد نشان داد خطر ابتلا به ديابت نوع 2 در افرادي كه روزانه 48 تا 80 گرم (3 تا 4 واحد) غلات كامل مصرف مي كنند در مقايسه با كساني كه از غلات كامل استفاده نمي كنند يا به ندرت دريافت مي كنند 26% كمتر است. همچنين مطالعه سلامت پرستاران كه بر روي 162 هزار زن غير ديابتي انجام گرفته است نشان داد كه خطر پيشرفت ديابت نوع 2 در زناني كه بيشترين مصرف غلات كامل را داشته اند 37% كمتر از افرادي است كه كمترين دريافت را داشته اند.
منابع: Todays Dietitians – The American Journal of Clinical Nutrition
