www.DrFree-Health.com همگام با بهداشت تغذیه جامعه
تغذيه با سلامت استخوان، ماهيچه و مفاصل ارتباط نزديكي دارد. يك رژيم غذايي سالم مي تواند از طريق توليد و حفظ استخوان به پيشگيري و كنترل پوكي استخوان و اختلالات اسكلتي-عضلاتي كمك كند. در مقابل، اگر مواد مغذي مناسب دريافت نشود، در معرض خطر بيماري هاي استخوان، عضله و مفاصل قرار خواهيد گرفت.
مهمترين مواد مغذي براي استخوان ها، كلسيم و ويتامين D هستند. كلسيم اصلي ترين ماده تشكيل دهنده بافت استخواني است به طوري كه 99% از ذخاير كلسيم در اسكلت جاي گرفته است. ويتامين D نقش اساسي در جذب كلسيم بدن دارد.
علاوه بر كلسيم و ويتامين D، شماري از غذاها، مواد مغذي و ويتامين ها وجود دارند كه از پوكي استخوان پيشگيري مي كنند و در سلامت استخوان، ماهيچه و مفاصل نقش دارند. اين تركيبات شامل پروتئين، ميوه ها، سبزيجات و ساير ويتامين و املاح هستند.
پروتئين
در دوران كودكي و نوجواني دريافت پروتئين كافي براي تامين توده استخواني مطلوب ضروري است. علاوه بر اين، پروتئين مسئول حفظ توده استخواني در دوران سالمندي مي باشد. كمبود پروتئين از قدرت عضلات مي كاهد و خطر سقوط را افزايش مي دهد. همچنين در كمبود پروتئين، دوران نقاهت بيماران داراي شكستگي استخوان افزايش مي يابد.
گوشت قرمز بدون چربي، ماكيان، ماهي، تخم مرغ و محصولات لبني منابع بسيار خوب پروتئين حيواني هستند. منابع گياهي پروتئين شامل حبوبات، محصولات سويا، غلات، مغزها و دانه ها مي باشند.
ميوه ها و سبزيجات
ميوه ها و سبزيجات حاوي انواع ويتامين ها، املاح، آنتي اكسيدان ها و نمك هاي قليايي هستند كه اثرات مفيدي بر استخوان دارند. مطالعات نشان مي دهند كه افزايش دريافت ميوه و سبزي بر چگالي استخوان مردان و زنان سالمند اثرات مثبتي دارد.
ساير ويتامين ها و املاح
_ويتامين هاي گروه B و هموسيستئين
برخي از مطالعات پيشنهاد كرده اند كه افزايش سطوح خوني اسيد آمينه هموسيستئين با كاهش چگالي استخوان و افزايش خطر شكستگي استخوان ران در سالمندان ارتباط دارد. ويتامين هاي B6، B12 و اسيد فوليك در تغيير هموسيستئين به ساير اسيدهاي آمينه و استفاده آن ها در بدن نقش دارند. بنابراين چنين به نظر مي رسد كه اين ويتامين ها در پوكي استخوان نقش حمايتي دارند. چگونگي اثر مكمل ويتامين هاي گروه B در كاهش خطر شكستگي استخوان در حال بررسي است.
_منيزيم
منيزيم نقش مهمي در شكل گيري املاح استخواني دارد. در افرادي كه تغذيه مناسبي دارند كمبود منيزيم نادر است. از آنجايي كه جذب منيزيم با افزايش سن كاهش مي يابد، گاهي سالمندان در معرض خطر كمبود خفيف منيزيم قرار مي گيرند. سبزيجات برگ سبز، حبوبات، مغزها، دانه ها، غلات تصفيه نشده و ماهي منابع خوب منيزيم هستند.
_ويتامين A
نقش ويتامين A در پوكي استخوان بحث برانگيز است. ويتامين A به صورت تركيبي به نام رتينول در منابع غذايي حيواني نظير جگر و ساير احشاء، روغن كبد ماهي، لبنيات و زرده تخم مرغ وجود دارد. برخي از منابع گياهي نظير سبزيجات برگ سبز، سبزيجات و ميوه هاي زرد و قرمز حاوي پيش ساز ويتامين A هستند.
مصرف ويتامين A در مقاديري بيش از دريافت روزانه توصيه شده ممكن است اثرات معكوسي بر استخوان داشته باشد. اين مقادير بالا تنها از طريق مصرف بيش از اندازه مكمل ها امكان پذير است و دريافت ويتامين از منابع غذايي به احتمال زياد بدون مشكل است. مطالعات بيشتري براي تعيين نقش ويتامين A در سلامت استخوان مورد نياز است، اگرچه در حال حاضر بسياري از كشورها در مصرف همزمان مكمل روغن كبد ماهي و مكمل مولتي ويتامين احتياط مي كنند.
_ويتامين K
ويتامين K براي معدني شدن مناسب استخوان مورد نياز است. برخي مطالعات پيشنهاد مي كنند كه سطوح پايين ويتامين K با چگالي كم استخوان و افزايش خطر شكستگي در سالمندان در ارتباط است. منابع ويتامين K: سبزيجات برگ سبز مانند كاهو، اسفناج، كلم، جگر، برخي پنيرهاي تخميري و محصولات لوبياي سويا مي باشند.
_روي
اين عنصر براي تجديد و معدني شدن استخوان مورد نياز است. به طور معمول كمبود شديد روي با سوء تغذيه پروتئين-انرژي و اختلال رشد استخوان در كودكان ارتباط دارد. كمبود خفيف روي در سالمندان گزارش شده است كه به طور بالقوه با وضعيت ضعيف استخوان مرتبط است. منابع روي، گوشت قرمز بدون چربي، ماكيان، غلات كامل و حبوبات مي باشند.
منبع : International Osteoporosis Foundation
