www.DrFree-Health.com همگام با بهداشت تغذیه جامعه
رژیم کتوژنیک چیست؟
کتوژنیک اصطلاحی برای نوعی رژیم غذایی کم کربوهیدرات است. در این برنامه، بخش عمده انرژی از پروتئین و چربی تامین می شود و سهم کربوهیدرات ها در تامین انرژی کمتر است. دریافت بسیاری از کربوهیدرات های زود هضم مانند شکر، نوشابه، شیرینی ها و نان سفید در این برنامه کاهش می یابد.
وقتی کمتر از 50 گرم در روز کربوهیدرات مصرف شود، در نهایت سوخت در دسترس بدن (قند خون) به اتمام می رسد. افت قند خون معمولا پس از 3 تا 4 روز رخ می دهد. سپس بدن برای تامین انرژی، پروتئین و چربی را می شکند که موجب کاهش وزن می شود. این مرحله «کتوزیس» نام دارد.
چه کسانی از رژیم کتوژنیک استفاده می کنند؟
افراد عادی معمولا برای کاهش وزن از این رژیم استفاده می کنند اما این برنامه برای بیماران خاص مانند مبتلایان به صرع نیز مورد استفاده قرار می گیرد. بیماران قلبی، برخی بیماران مغزی و حتی برخی افراد دارای آکنه نیز از این برنامه غذایی سود می برند. پیش از شروع این برنامه باید با متخصص مشورت کنید به ویژه اگر به دیابت نوع یک مبتلا هستید.
کاهش وزن
رژیم کتوژنیک در طول 3 تا 6 ماه نخست رژیم درمانی احتمالا بیش از سایر برنامه های غذایی به کاهش وزن کمک می کند. تبدیل چربی به انرژی در مقایسه با تبدیل کربوهیدرات به انرژی، کالری بیشتری می سوزاند. همچنین ممکن است رژیم غذایی پرپروتئین-پرچربی احساس سیری بیشتری ایجاد کند و غذای کمتری بخورید.
سرطان
انسولین هورمونی است که برای مصرف یا ذخیره انرژی قندها مورد نیاز است. رژیم کتوژنیک موجب مصرف سریع قند می شود و نیازی به ذخیره آن نخواهید داشت. این بدین معناست که بدن به انسولین کمتری نیاز دارد. کاهش سطوح انسولین از ابتلا به برخی سرطان ها محافظت می کند یا از سرعت رشد سلول های سرطانی می کاهد.
بیماری قلبی
به نظر عجیب می رسد اما رژیم کتوژنیک که حاوی چربی بیشتری است می تواند کلسترول خوب را افزایش و کلسترول بد را کاهش می دهد. ممکن است کاهش انسولین ناشی از رژیم کتوژنیک، ساخت کلسترول را در بدن کاهش دهد. بدین جهت در معرض پرفشاری خون، سختی شریان، نارسایی قلبی و سایر بیماری های قلبی قرار نمی گیرید.
آکنه
کربوهیدرات ها با بروز آکنه ارتباط دارند در نتیجه کاهش مصرف آن ها کمک کننده خواهد بود. کاهش انسولین ناشی از رژیم کتوژنیک می تواند بروز آکنه را متوقت کند. انسولین موجب ساخت هورمون هایی می شود که در شروع آکنه موثرند.
دیابت
رژیم غذایی کم کربوهیدرات به ثبات قند خون و کاهش آن کمک می کند اما زمانی که بدن از چربی برای تامین انرژی استفاده می کند ترکیباتی به نام «کتون ها» تولید می شوند. اگر دیابت دارید_به ویژه دیابت نوع 1_ افزایش ترکیبات کتونی خون، شما را بیمار خواهد کرد.
صرع
رژیم کتوژنیک به کنترل صرع کمک می کند اما قبل از مصرف باید با پزشک مشورت کنید تا دریابید چه چیزی برای شما یا فرزندتان مناسب است.
سایر اختلالات عصبی
بیماری های عصبی که مغز و نخاع را تحت تاثیر قرار می دهند نیز از رژیم کتوژنیک بهره می برند. از جمله: بیماری آلزایمر، پارکینسون و اختلالات خواب. محققین علت این امر را به درستی نمی دانند اما به نظر می رسد ترکیبات کتونی که از شکستن چربی ها تولید می شوند از آسیب سلول های مغزی محافظت می کنند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
در این اختلال، تخمدان ها از اندازه معمول بزرگتر می شوند و کیسه های کوچک حاوی مایع اطراف تخمک ها را می پوشاند. افزایش سطوح انسولین در این اختلال موثرند. رژیم غذایی کتوژنیک که تولید و مقدار انسولین مورد نیاز را کاهش می دهد، در کنار تغییرات شیوه زندگی مانند ورزش و کاهش وزن کمک کننده خواهد بود.
ورزش
رژیم کتوژنیک در طول انجام تمرینات ورزشکاران استقامتی مانند دوندگان و دوچرخه سواران کمک کننده است. این برنامه به مرور زمان، نسب عضله به چربی و مقدار اکسیژن در دسترس برای تمرینات سنگین بدنی را افزایش می دهد. اگرچه این برنامه برای تمرینات مفید است اما برای اوج عملکرد به خوبی سایر رژیم های غذایی عمل نمی کند.
عوارض جانبی
عوارض جانبی شایع در رژیم کتوژنیک معمولا شدید و وخیم نیستند. ممکن است دچار یبوست، کاهش خفیف قند خون یا سوءهاضمه شوید. عوارضی که در رژیم های کم کربوهیدرات کمتر دیده می شود سنگ های کلیوی یا افزایش اسیدیته خون است.
مراقبت های پزشکی
زمانی که بدن ذخایر چربی را می سوزاند فشار زیادی به کلیه ها وارد می شود. بنابراین اگر اضافه وزن زیادی دارید شروع رژیم کتوژنیک یا بازگشت به رژیم غذایی معمولی پس از اجرای آن، به دلیل بیماری های زمینه ای احتمالی مانند دیابت، بیماری قلبی یا فشارخون بالا دشوار است. اگر به هریک از این بیماری های مبتلا هستید رژیم غذایی خود را به آهستگی تغییر دهید و تحت نظر متخصص باشید.
منبع: WebMD
