www.DrFree-Health.com همگام با بهداشت تغذیه جامعه
شکلات یک ماده غذایی لذیذ و محبوب است که در بسیاری از میان وعده ها، دسرها و نوشیدنی ها وجود دارد. اما این ترکیب در برخی افراد موجب واکنش های آلرژیک می گردد. از آنجایی که شکلات حاوی ترکیبات متعددی است حساسیت به آن می تواند به هریک از این ترکیبات مرتبط باشد.
عوامل محرک حساسیت به شکلات
مهترین ترکیب شکلات پودر کاکائو است که از فرآوری دانه کاکائو حاصل می شود. کاکائو سپس با شکر، چربی و امولسیفایر (مانند لستین سویا) مخلوط می گردد. در بسیاری از شکلات ها محصولات تهیه شده از شیر نیز وجود دارد. از آنجایی که ترکیبات متعددی در تهیه شکلات به کار می رود تعیین دلیل اصلی واکنش های آلرژیک دشوار است.
_حساسیت به کاکائو
یکی از عوامل محرک آلرژی کاکائو است. مصرف پودر کاکائو در افراد حساس موجب تحریک سیستم ایمنی و علائم زیر می شود:
- کهیر
- تنگی تنفس
- تورم زبان، لب ها یا گلو
- سرفه خشک
- تهوع یا استفراغ
- دردهای شکمی
در برخی افراد این علائم شدید و تهدید کننده است که به درمان سریع نیاز دارد.
_حساسیت به لبنیات
حساسیت به شکلات در برخی افراد به دلیل حساسیت به محصولات شیر رخ می دهد. افرادی که به شیر آلرژی دارند در نخستین ساعات مصرف محصولات لبنی با علائمی نظیر کهیر، سرفه خشک یا تهوع مواجه می شوند. سایر علائم می تواند با تاخیر و در ساعات یا روزهای بعدی نمایان شود:
- افزایش موکوس (خلط) بینی یا ریه ها
- دردهای شکمی
- سرفه
- کهیر یا جوش های پوستی
- اسهال یا مدفوع شل که حاوی موکوس یا خون نباشد.
در برخی موارد، حساسیت به شیر موجب شوک آنافیلاکسی، تورم دهان و گلو و توقف عملکرد قلبی ریوی می گردد.
_حساسیت به کافئین
واکنش به شکلات ممکن است در نتیجه حساسیت به کافئین باشد. وزارت کشاورزی آمریکا (USDA) تخمین می زند یک شکلات 100 گرمی در حدود 43 میلی گرم کافئین دارد که معادل نصف محتوای کافئین یک فنجان قهوه است. این مقدار کافئین برای بروز علائم آلرژی در افراد حساس کافی است. علائم حساسیت به کافئین عبارتند از :
- بی قراری یا عصبی شدن
- اضطراب
- مشکلات گوارشی مانند اسهال، تهوع یا دردهای شکمی
- افزایش ضربان قلب
- مشکلات خواب
- تحریک پذیری
- سرگیجه و سردرد
برخی از افرادی که به واقع به کافئین حساس هستند ممکن است علائمی مانند واکنش های پوستی مانند کهیر، جوش یا تورم را تجربه کنند. علائم حساسیت به کافئین در افراد مبتلا با نوشیدن قهوه، چای، نوشیدنی های انرژی زا یا برخی دمنوش های گیاهی نیز مشاهده می شود.
سایر عوامل محرک
ممکن است بروز آلرژی در برخی افراد به سایر ترکیبات موجود شکلات مانند دانه ها (آجیل)، بادام زمینی و سویا مرتبط باشد. افرادی که حساسیت شدیدی به بادام زمینی یا سایر دانه ها دارند به شکلات های مغزدار واکنش نشان می دهند. کسانی که به سویا حساسیت دارند تنها به پروتئین دانه سویا واکنش نشان می دهند اما در موارد نادر ممکن است مقادیر جزئی لستین سویا در شکلات موجب بروز علائم پیچیده ای شود:
- علائمی مشابه سرماخوردگی: آبریزش بینی و آبریزش چشم، گرفتگی بینی و عطسه
- مشکلات گوارشی مانند دردهای شکمی، نفخ
- علائم آسم
- واکنش های پوستی مانند خارش، کهیر و اگزما
حساسیت شدید به پروتئین سویا با علائم جدی تر همراه است:
- اضطراب
- گیجی و عدم تمرکز
- تنگی نفس
- سرگیجه یا غش
- دشواری در بلع
- قرمزی پوست
پیشگیری از بروز واکنش آلرژیک
افرادی که به آلرژی های غذایی مبتلا هستند باید در مورد تمام مواد غذایی مصرفی خود آگاه باشند. در فروشگاه ها برچسب ترکیبات تشکیل دهنده را بررسی کنید. در رستوران، در مورد مواد تشکیل دهنده غذا از سوال کنید. افرادی که به کاکائو حساسیت دارند باید از تمام انواع شکلات، نوشیدنی های شکلاتی و کیک و شیرینی پرهیز کنند.
ممکن است برای طعم دار کردن برخی مواد غذایی مانند قهوه، نوشیدنی های بدون الکل و حتی برخی داروها از شکلات استفاده شود. بنابراین افراد حساس باید برچسب انواع غذاها و داروها را به خوبی بررسی کنند.
متداول ترین ترکیب جایگزین برای کاکائو در صنعت «خرنوب» (Carob) نام دارد. این ماده نوعی میوه گرمسیری است که طعمی مشابه کاکائو دارد و برای تهیه دسر، نوشیدنی ها و شکلات از آن استفاده می شود و فاقد کافئین است. این ترکیب جایگزین مناسبی برای افراد حساس به کاکائو و کافئین است.
منبع: Medical News Today
