سیب زمینی از محصولات اصلی کشاورزی در کشورهای مختلف است و بخش مهمی از رژیم غذایی متعادل و مغذی به شمار می رود. اگرچه حساسیت به سیب زمینی مسئله نادری است اما علائم آن می تواند گروه های سنی مختلف را تحت تاثیر قرار دهد.
افرادی که به سیب زمینی حساسیت دارند به سایر ترکیباتی که حاوی عوامل حساسیت زای سیب زمینی باشند نیز واکنش نشان می دهند.
حساسیت به سیب زمینی زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه برخی پروتئین های موجود در سلول های سیب زمینی را به عنوان عوامل مضر می شناسد. بدین صورت بدن واکنش مشابهی مانند آنچه در زمان حمله ویروس یا باکتری رخ می دهد خواهد داشت. در این حالت، گلبول های سفید خون و ترکیباتی مانند آنتی بادی IgE برای محافظت بدن فعال می شوند و برخی از گلبول های سفید خون «هیستامین» آزاد می کنند. مجموع این پاسخ ها در سیستم ایمنی موجب بروز علائم حساسیت به سیب زمینی خواهد شد.
چه کسانی دچار حساسیت به سیب زمینی می شوند؟
حساسیت به سیب زمینی می تواند هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد و نسبتا غیرمتداول است. با این وجود، در کشورهای غربی شمار افرادی که به غذای ویژه ای حساسیت نشان می دهند رو به افزایش است.
مشابه سایر حساسیت های غذایی، افزایش سن در کودکان مبتلا به حساسیت سیب زمینی موجب بهبود علائم می شود. اما بسیاری از بزرگسالانی که حساسیت به سیب زمینی دارند برای تمام عمر تحت تاثیر آن هستند.
عوامل خطر
گیاه سیب زمینی از خانواده گیاه تاجریزی است که این خانواده شامل انواعی از گیاهان مصرفی متداول می باشد. افرادی که به سیب زمینی حساسیت دارند ممکن است به سایر گیاهان این خانواده نیز واکنش دهند یا بالعکس حساسیت به سایر گیاهان مشابه موجب واکنش به مصرف سیب زمینی شود. گیاهان خانواده تاجریزی عبارتند از:
- سیب زمینی
- گوجه فرنگی
- بادمجان
- پاپریکا
- فلفل قرمز
- زالزالک
- فلفل دلمه ای
- خربزه
- بامیه
علائم
افرادی که به سیب زمینی حساسیت دارند ممکن است بالافاصله پس از مصرف یا تماس یا پوست کندن آن واکنش نشان دهند. سیب زمینی خام یا پخته در هر دو حالت می توانند حساسیت زا باشند اما علائم در افراد مختلف متفاوت است. برخی افراد به مقادیر جزئی سیب زمینی باقی مانده بر روی قاشق یا ظرف غذا نیز واکنش نشان می دهند.
علائم معمول حساسیت به سیب زمینی:
- خارش چشم و تورم غشاء مخاطی بینی، سوزش یا آبریزش یا گرفتگی بینی، عطسه
- قرمزی و خارش پوست
- کهیر، اگزما یا بثورات مشابه
- خارش و درد گلو
ممکن است حساسیت یا عدم تحمل سیب زمینی موجب دردهای شکمی شود. علائم مشکلات گوارشی ناشی از مصرف سیب زمینی در افراد حساس عبارتند از:
- تهوع و استفراغ
- دفع گاز
- نفخ و درد های شکمی
- اسهال
غذاهایی که باید از مصرف آن ها پرهیز شود
سیب زمینی در بسیاری از غذاها وجود دارد و افراد حساس باید از مصرف آن ها خودداری کنند:
- چیپس، میان وعده های نمکی، سیب زمینی سرخ شده
- سمبوسه
- سوپ، خوراک، خورش و پوره سیب زمینی
نشاسته سیب زمینی یا آرد سیب زمینی در بسیاری از غذاها وجود دارد. آرد سیب زمینی جایگزینی برای آرد گندم در برخی از انواع غذاهای پخته شده است. نشاسته سیب زمینی اغلب برای تغلیظ غذا و جذب آب یا جلوگیری از به هم چسبیدن ترکیبات غذا مورد استفاده قرار می گیرد.
در نشاسته یا آرد سیب زمینی نیز مقدار اندکی پروتئین وجود دارد، بنابراین افراد حساس باید به برچسب ترکیبات تشکیل دهنده غذاها دقت کنند.
افرادی که به سیب زمینی و گیاهان خانواده تاجریزی حساسیت دارند باید از سایر سبزیجات مانند کلم، آووکادو، شلغم، کرفس و … برای تامین ویتامین و املاح مورد نیاز بدن استفاده کنند.
منبع: Medical News Today