www.DrFree-Health.com همگام با بهداشت تغذیه جامعه
تجمع عناصر جزئي و فلزات سنگين به طور طبيعي در همه خاك هاي كشاورزي رخ مي دهد. تعدادي از اين تركيبات براي گياهان و حيوانات ضروري يا مفيد هستند. با اين وجود، تجمع بيش از اندازه اين تركيبات مي تواند سمي باشد. كنترل مناسب مواد مغذي و برنامه كوددهي هم نتايج زراعي و هم پيامدهاي زيست محيطي را تحت تاثير قرار مي دهد در حالي كه مي تواند از اثرات سمي بالقوه نيز پيشگيري كند.
در سال هاي گذشته گزارش هايي از آلودگي فلزات سنگين در كودهاي صنعتي تهيه شده از محصولات صنعتي به دست آمد و فروش كودهاي آلوده ممنوع شد. در حال حاضر، بيش از 97% از كودهاي معدني شمال آمريكا از منابع طبيعي نظير گازهاي جوي و رسوبات مواد معدني زمين تهيه مي شوند. سازمان حفاظت محيط زيست ايالات متحده آمريكا (EPA) گزارش كرده است كه ميزان فلزات سنگيني كه از طريق كودهاي معدني به خاك افزوده مي شود كمتر از ميزان آلودگي طبيعي سالانه و محدوديت قانوني كود در كاناداست. سازمان هاي كنترل كننده بر پايه عوامل ايمني متعدد، محدوديت هاي دقيقي براي استفاده از فلزات تعيين كرده اند.
تنها فلز سنگيني كه استفاده از آن در كودهاي شيميايي نگراني هايي را در پي داشته كادميوم است. كادميوم به طور طبيعي در رسوبات زمين شناسي سنگ فسفات كه براي توليد فسفر در كودهاي شيميايي استفاده مي شود وجود دارد. در مدت فرآيند توليد، بخش عمده كادميوم موجود در سنگ معدن به محصول نهايي منتقل مي شود. كادميوم در منابع كودهاي ارگانيك نظير لجن ها يا كود طبيعي نيز يافت مي شود. علاوه بر اين، كادميوم از طريق رسوبات جوي در نتيجه آتش سوزي جنگل، فوران آتشفشاني و آلودگي هواي حاصل از توليد صنعتي نيز افزوده مي شود. علاوه بر كودها، تجمع كادميوم و ميزان دسترسي آن در خاك تحت تاثير عوامل متعددي شامل محتواي مواد آلي در خاك، PH خاك، رشد گونه هاي مختلف و تناوب زراعت قرار مي گيرد.
فاضلاب شهري مي تواند حاوي غلظت بالايي از كادميوم باشد و اين منبع موجب آلودگي برخي از مناطق مي شود. با اين وجود لجن هاي طبيعي نظير فاضلاب شهري تنها در مناطق محدودي مورد استفاده قرار مي گيرند و مزارع كشاورزي نسبتا كمي را تحت تاثير قرار مي دهند. كودهاي حيواني نيز مي توانند مسئله ديگري باشند زيرا بيش از 90% از كادميوم مصرفي حيوانات به كود طبيعي منتقل مي شود. همچنين مواد آلي موجود در كود حيواني به انحلال كادميوم خاك و افزايش دسترسي آن براي گياهان كمك مي كنند.
فلزات موجود در كودهاي شيميايي و لجن ها كنترل مي شوند اما اين كنترل براي كودهاي طبيعي اعمال نمي شود. آگاهي رو به رشدي در مورد فلزات كودهاي حيواني مورد استفاده در گندم زارها وجود دارد. كارشناسان در مورد تجمع مس در خاك نگرانند و به دنبال افزودن ضايعات لبني به مزارع هستند. تجمع مس و روي ناشي از كودهاي ماكيان و خوك موجب صدور بيانيه هايي براي تعيين محدوديت مصرف اين كودها شده است. اين فلزات مواد مغذي ضروري براي گياهان هستند اما مقادير بيش از اندازه آن ها مي تواند رشد گياه را متوقف كند.
منبع : International Plant Nutrition Institute
